Najlepszy sterownik DMX- Sterowniki oświetlenia dj-skiego

 

Historia standardu DMX512 sięga połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku (1986) pojawia się pytanie: jaki jest najlepszy sterownik oświetlenia Dj-skiego DMX 512?

Można powiedzieć, że ludzkość od prawie czterech dekad próbuje uczynić sterowanie oświetleniem scenicznym bardziej przyjaznym dla użytkownika.

W dzisiejszym poradniku podzielę się swoją wiedza i doświadczeniem w sterowaniu oświetleniem z perspektywy DJ-a.

Na wstępie zaznaczę, że prezentuje tu tylko swój światopogląd, nie staram się faworyzować żadnego producenta, zamierzam przedstawić kontrolery mi znane i używane przeze mnie obecnie. Zdaję sobie sprawę jak wiele programów czy urządzeń pominąłem. Dziś przedstawię Wam moje ulubione. Jeśli znacie jakieś ciekawe kontrolery warte uwagi (zwłaszcza te już nieprodukowane) to sekcja komentarzy jest otwarta na dyskusję.

Przejrzymy dostępne rozwiązania na rynku i znajdziemy to najbardziej odpowiednie i optymalne budżetowo dla Ciebie czy Twojego zespołu.

Przy wyborze kontrolera oświetlenia pierwszym pytaniem jakie powinniśmy sobie zadać jest

1. Czym świecimy? Czy w swoim ekwipunku posiadasz ruchome głowy? Czy masz pary RGBWA czy tylko proste jednokanałowe dimmery? A może wszystkie powyższe?
2. Kolejnym ważnym pytaniem jest- ilość urządzeń. Jeśli posiadasz tylko dwie ruchome głowy to wybór kontrolera będzie zupełnie inny niż w przypadku gdybyś posiadał 40 zróżnicowanych urządzeń.
3. Czy zamierzasz często zmieniać lub kupować kolejne urządzenia? Na to pytanie raczej każdy prędzej czy później odpowie twierdząco. Gdyż oświetlenie sceniczne to studnia bez dna i co roku pojawiają się nowe urządzenia nowe możliwości, z których warto skorzystać.
4. Oczywiście nie możemy pominąć kwestii budżetu. Kontrolery bywają darmowe i kosztujące nawet kilkaset tysięcy złotych, więc zastanowimy się, ile warto wydać.
5. Ostatnim pytaniem jakie musisz sobie zdać to czy będziesz programować oświetlenie sam? Czy zlecisz to komuś innemu? Niektóre programy czy kontrolery są banalne a innych trzeba się uczyć miesiącami. Obsługa jest każdego kontrolera zazwyczaj nie jest skomplikowana jednak programowanie scen to zupełnie inna historia. Zaprogramujemy oświetlenie za Ciebie! Kliknij tu

Pierwszą grupą jaką opisze są proste:

1. Sterowniki analogowe, cyfrowo-analogowe. Czyli fizyczne urządzenia do sterowania oświetleniem.

W tej kategorii możemy wyróżnić dwa dominujące typy sterowników

Sterowniki bez generatorów efektów i z generatorami,

Sterowniki proste, czyli bez generatora poleciłbym osobom, które w najbliższej przyszłości nie planują zmieniać oświetlenia i korzystają z dimerów bądź urządzeń LED RGBWA.

Oczywiście tymi sterownikami uda nam się sterować głowami ruchomymi, lecz bez sterowania w 16 bitach trudno będzie nam uzyskać płynny wolny ruch głów. Oczywiście wolny ruch można uzyskać, gdyż każda głowa ma kanał P/T speed lecz programowanie w ten sposób może okazać się bardzo żmudne.

Te sterowniki świetnie sprawdzą się, gdy chcesz uzyskać efekty zmiany intensywności świecenia czy przejścia między scenami kolorów.

Sprawdzą się również, gdy potrzebujesz uzyskać szybkie ruchy głów lub zależy Ci tylko na zmianie pozycji urządzeń ruchomych.

Takie kontrolery odwdzięczają się szybkim uruchamianiem oraz względnie niezawodną konstrukcją. Odchodzą aktualizacje systemu operacyjnego, lecz programowanie wymaga częstego rozkładania sprzętu lub korzystania z wizualizatora. Proces programowania nie należy do najprzyjemniejszych, ale taki kontroler warto opanować, zwłaszcza gdy zaczynasz przygodę z oświetleniem, dzięki czemu łatwiej będzie Ci zrozumieć, jak działa protokół DMX.

Sterowniki Oświetlenia DMX suwakowe z generatorami FX w 16 bitach

Drugą podgrupą są sterowniki z generatorami efektów, lecz tu uwaga! Nie każdy sterownik generuje efekty w 16 bitach. Jeśli już zdecydujesz się na tego typu kontroler to zwróć uwagę czy ma on możliwość miksowania scen czy sceny odtwarzają się pojedynczo. To niestety nie będzie proste zadanie, gdyż tego typu „profesjonalne” kontrolery mają lata świetności już za sobą i producenci raczej już nie produkują urządzeń bez dotykowego wyświetlacza- czyli wbudowanego komputera.Decydując się na tę grupę urządzeń musisz się pobawić w myśliwego i archeologa z dużą dozą cierpliwości, lecz polowania i wykopaliska mogą okazać się bardzo korzystne finansowo.

Sterowniki Oświetlenia DMX- programy komputerowe

1. Druga grupa to kontrolery oświetlenia komputerowe. Każdy z nas posiada komputer, nawet jeśli nie to laptopy bądź tablety z systemem Windows są dostępne w przystępnych cenach. I tu dobra wiadomość komputery do obsługi oświetlenia nie muszą być przesadnie mocne. Dobra wiadomość również dla użytkowników MacBook-ów, program, o którym zaraz opowiem działa również na mac-ach!

QLC+

Z darmowych programów open sourcowych sterownik, który urzeka z swoją prostotą jest QLC+. Program ten pozwala na kontrolowanie wieloma rodzajami urządzeń. Posiada też dość pokaźną bibliotekę fixtur. Lecz im dalej na wschód z naszym oświetleniem nie obędzie się bez pisania bądź kupowania gotowych fixtur.

Ogromną zaletą tego programu jest to, że do jego sterowania możemy wykorzystać monitor dotykowy, klawiaturę midi, a w ostateczności wystarczy myszka i zwykła klawiatura, do której możemy przypisać skróty.

Ten program to już tak zwana konsola. Oprócz scen czy efektów będziemy musieli także stworzyć własne środowisko pracy. Co na początku może budzić pewien dysonans, zwłaszcza jeśli przeskakujemy z kontrolerów opisanych wcześniej w tym materiale.

Jednak sam komputer nie wystarczy. Musimy wyposażyć się w urządzenie, które zamieni sygnał pochodzący z komputera na sygnał DMX

I tu mamy do wyboru dwie drogi.

Przetworniki USB-DMX

Pierwszym dość intuicyjnym wyborem będą przetworniki USB-DMX. Są one bardzo popularne, tanie i łatwo dostępne. Jednak przy ich wyborze warto wybrać te z separacją galwaniczną. Świetnie się sprawdzą z darmowymi programami takimi jak QLC czy Freestyler, ale warto się zastanowić czy nie lepiej sięgnąć po drugą opcję

Przetworniki ART NET – DMX

Czyli przetworniki Art.-Net korzystające z portu RJ45, czyli gniazda Ethernetowego. I to właśnie połączenie kablowe będzie najprostszym wariantem połączenia z siecią Artnet. Jeśli masz pokłady cierpliwości i zacięcie informatyka możesz pobawić się z bezprzewodowym przesyłem sygnału po sieci WI-FI. Ten wariant choć kusi wygodą użytkowania poleciłbym bardziej zaawansowanym użytkownikom.

Wiele Przetworników Art-Net dają nam możliwość dwustronnej komunikacji z komputerem, dzięki nim możemy podłączyć wizualizator do naszej konsoli. Kolejną ich zaletą jest to, że otwierają nam drzwi do kolejnej grupy konsol czyli:

Profesjonalny Sterownik Oświetlenia DMX:

GRAND MA

A tu niczym na Boże narodzenie mamy Trzech króli, gdzie prym wiedzie Babcia. Czyli GrandMa. O zaletach tej konsoli można by się wypowiadać godzinami jednak ze względu na małą ilość chińskich fixtur nie-riderowych nie polecałbym tego systemu dj-owi lub zespołowi weselnemu. Oczywiście można samemu pisać fixtury jednak są bardziej dopasowane systemy na nasz użytek i nie ma sensu „tirem holować osobówki”. Jeśli jednak myślisz o rozwoju jako oświetleniowiec to GrandMa to standard, który musisz znać.

 

CHAMSYS

ChamSys to sterownik oświetlenia dmx, który ma pokaźna bazę fixtur i każdy DJ raczej odnajdzie tu popularne Venomy czy inne dj–skie standardy oświetleniowe, i tak jak poprzednik ma wbudowany wizualizator 3d, który pozwoli nam na ustawianie świateł bez konieczności ich rozstawiania. Jednak mnie osobiście nie przekonuje konsolowy interface tego programu. Więc bez konsoli użytkowanie tego systemu może przysporzyć nieco trudności. Jeśli jednak masz budżet i chęć nauki tego dość trudnego ekosystemu to zakup konsolę lub winga i do dzieła! ChamSys tygodnie żmudnych lekcji wynagrodzi Ci gotowymi presetami efektów i możliwością dalszego rozwoju kariery jako świetlik.

Sterownik Oświetlenia DMX Obsydian ONYX

Dochodzimy wreszcie do mało popularnego w naszym kraju sterownika oświetlenia DMX, jednak bardzo wdzięcznego jakim jest system Obsydian ONYX. Gdzie akcesoria są względnie tanie w porównaniu do poprzedników. Interface jest przyjazny użytkownikowi i można dopasować go do własnych potrzeb. Wizualizator, który jest wbudowany w program generuje obraz w 2D. Więc ledy i bardzo proste ruchy głów można ustawiać w samym programie.

Z powodzeniem można korzystać z programu za pomocą myszki lub ekranu dotykowego.

Jeśli nie zdecydujesz się na zakup, dedykowanego kontrolera lub interface-u usb-dmx to polecam Ci wersje 4.4. W starszych wersjach możemy korzystać bezpłatnie z kontrolerów midi co zdecydowanie ułatwi pracę. Jednak parowanie kontrolera midi to z Onyx-em jest bardzo skomplikowane. Zdecydowanie łatwiej będzie, jeśli dokupisz licencje na program Show cockpit, który pozwala na prostszą integrację Kontrolera midi z programem.

Pełnie komfortu i możliwości osiągniesz jednak kupując dedykowane sterowniki. Dzięki nim odblokowujesz licencje Nova+, która odblokowuje możliwości komunikowania się poprzez protokół DMX oraz odblokowuje 4 Uniwersa po sieci Art.-Net.

ONYX M-Touch i M-Play

Sterownik M-touch jest dostępny w ciągłej sprzedaży. Natomiast sterownik M-play, który ma więcej przycisków niestety można dostać tylko używany.

Jak widzicie oba te sterowniki nie mają fizycznych faderów, tylko touch pady, dzięki czemu urządzenia są lekkie. Można je nosić w plecaku bez obaw, że się o uszkodzenia ruchomych elementów.

Co prawda trzeba się przyzwyczaić do braku fizycznego suwaka, ale po pewnym czasie operowanie tym kontrolerem jest naprawdę przyjemne i funkcjonalne.

Jeśli do „świecenia” wystarczy Ci ekran dotykowy, bądź myszka komputerowa i klawiatura to z najnowszych wersji Onyxa można korzystać bezpłatnie z komputerami z Windowsem przez wspomniany wcześniej protokół Artnet 

Profesjonalna konsola do sterowania oświetleniem DMX- jej największe zalety

Coś co wyróżnia konsole profesjonalne na tle open sourcowych to możliwość kopiowania– transkrybowania scen na inne urządzenia. Ta funkcja może w niektórych sytuacjach uratować życie. Jeśli często zmieniasz i nie chcesz utracić zapisanych scen czy presetów. To funkcja kopiowania pozwala na to, aby przetłumaczyć zapisane sceny, ruchy głów, kolory na inne urządzenia tego samego typu.

Sound Switch czyli automatyczny programowalny sterownik oświetlenia DMX

Na wzmiankę zasługuje tez Sound Switch, czyli nowa generacja kontrolerów, jakim są kontrolery „automatyczne”. Producent utrzymuje, że Poza patchowaniem fixtur użytkownik może, ale nie musi samemu programować show. Funkcja autoscript dokona za Ciebie programowania. I faktycznie tak się dzieje. Program dość dobrze radzi sobie z programowaniem urządzeń statycznych takich jak dimery czy ledy. Jednak ruchy głów są do bólu symetryczne i nie można z automatu ustawić opóźnienia między nimi. Jeśli jednak nie wymagasz za dużo od swojego oświetlenia i posiadasz jeden z kontrolerów wspierających Engine OS to kontroler dj-ski i oświetleniowy masz w jednym urządzeniu.

Osobiście używam Sound Switcha tylko w przypadku niewielkich imprez okolicznościowych. Gdzie nie mam ruchomych głów. I gdyby producenci dodali jedną przydatną funkcje, która występuje w praktycznie każdym kontrolerze komputerowym jaką jest „opóźnienie” ruchów to Sound Switch mógłby być kontrolerem idealnym dla DJ-ów.

JAKI STEROWNIK OŚWIETLENIA DMX WYBRAĆ?

Wszystko zależy tak naprawdę od Ciebie,

Najłatwiejszym, najtańszym i najbardziej uniwersalnym kontrolerem będzie QLC+

Jeśli często zmieniasz urządzenia i chcesz rozwijać się jako oświetleniowiec wybierz coś z półki profesjonalnej osobiście mogę polecić ONYX, bo sam używam go od lat.

A gdy masz za dużo wolnego czasu, chcesz poznać podstawy protokołu DMX, nie posiadasz ruchomych głów lub nie zależy Ci na ich wolnych ruchach albo masz tyle cierpliwości i samozaparcia, aby wolne ruchy programować za pomocą parametru Pan/Tilt speed wybierz któryś z kontrolerów „analogowych”. Jeśli masz szczęście i dużo czasu spędzasz na portalach ogłoszeniowych być może znajdziesz jakąś starą konsolę z generatorem efektów w 16 bitach.

Sound Switch z kolei polecam jak wyżej osobom bez ruchomych głów lub takim, którzy zaprogramują każdą piosenkę osobno.

Skontaktuj się z nami! Doradzimy, programujemy show, nauczymy obsługi Kontakt